Lestat dokumentuje różne zabytki (czy raczej ich nieobecność i rozwalanie się) mennonickie na Żuławach. To ja pokazuję dziś cztery dawne (do 1945 roku czynne) świątynie olenderskie na Mazowszu. Dwie były mennonickimi domami modlitw (drewniana i otynkowana), a dwie - te z czerwonej cegły - były kościołami ewangelickimi. Na Żuławach przy takich obiektach są napisy, że to są zabytki, co zresztą tym obiektom nie pomaga - i tak rozwalają sie albo płoną itd. Natomiast na Mazowszu pokazane obiekty nie mają statusu zabytków. Budynki znajdują się na obszarze nad Wisłą - na jej tarasie zalewowym - między Wyszogrodem a Płockiem. Ten obszar był znany w zeszłym roku, bo tu była (w wyniku przerwania wału wiślanego w rejonie miejscowości Świniary - też niegdyś olenderskiej) wielka powódź. Natomiast za czasów mennonitów wału nie było,to i powodzi nie było, bo powodziowe wody rozlewały się bardzo daleko, ale były płytsze i zwykle wystarczało, ze olenderski dom (lub kościół) był na naturalnym lub usypanym sztucznie wzgórku. Kościół na zdjęciu 3 (zdjęcie z leżącym rowerem) znajduje się własnie na sporym usypanym niegdyś pagóreczku. Są w naszym kraju ciekawe obiekty, ale ich ubywa. Nieraz wypatrzę coś w terenie jako turysta, a potem po jakimś czasie wiodę tam przyjaciół z entuzjazmem - żeby im pokazać. Lecz tego wypatrzonego już nie ma i znajomi się złoszczą, że ich wlokłem szmat drogi po nic.
